Hyperacusis (overgevoeligheid voor externe geluiden)

Hyperacusis is de medische term voor de situatie waarin een persoon overgevoelig is voor externe geluiden. Mensen met hyperacusis ervaren normale geluiden als overdreven hinderlijk, irritant en/of pijnlijk. Hyperacusis kan diverse oorzaken hebben. De behandeling van hyperacusis is gericht op het diagnosticeren en wegnemen van een eventueel behandelbare oorzaak. In veel gevallen is een oorzakelijke behandeling niet mogelijk en staat het leren accepteren en leven met hyperacusis centraal.

CONCEPT ARTIKEL

Wat is hyperacusis

Hyperacusis is een aandoening die gekarakteriseerd wordt door een toegenomen gevoeligheid voor geluid. In de meeste gevallen betreft dit specifieke (ranges van) frequenties en volumes. Het tolerantieniveau voor deze geluiden is dermate afgenomen dat vaak alledaagse geluiden (waar anderen geen hinder van ondervinden) niet meer getolereerd worden.

Er bestaan verschillende vormen van hyperacusis, namelijk cochleaire hyperacusis en vestibulaire hyperacusis.

Symptomen van hyperacusis

Cochleaire hyperacusis (de meest voorkomende vorm) gaat gepaard met oorpijn, een onprettig gevoel en intolerantie van bepaalde geluiden die door andere niet als vervelend worden ervaren. De patient reageert op deze geluiden vaak erg sterk, dekt daarbij vaak de oren af en reageert meer dan eens sterk emotioneel. Oorsuizen (tinnitus) komt daarnaast tot bij 86% van de mensen met cochleaire hyperacusis voor.

Vestibulaire hyperacusis onderscheid zich doordat patienten bij (bepaalde) geluiden uit balans (evenwicht) raken en zelf kunnen vallen. Ook kan het autonome zenuwstelsel geprikkeld reaken waardoor er er misselijkheid, bewustzijnsverlies en extreme vermoeidheid kan optreden. Daarnaast kan vestibulaire hyperacusis gepaard gaan met dezelfde symptomen als cochleaire hyperacusis. Andere namen voor deze aandoening zijn Tullio’s syndroom en audiogene collaps.

Bij beide vormen van hyperacusis komt hoofdpijn en een gevoel van dissociatie (‘ik ben even mezelf niet meer’) frequent voor.

De angst en onzekerheid die hyperacusis met zich meebrengt zorgt bij patiënten vaak voor problemen op het sociale en professionele vlak en kan daarbij sociaal erg invaliderend zijn.

Wat zijn mogelijke oorzaken van hyperacusis

De meest voorkomende oorzaak van hyperacusis is gehoorschade door blootstelling aan hard geluid. Dit kan ontstaan na kortdurend een zeer hard geluid (bv een geweerschot of explosie) of langduriger geluid van lagere intensiteit (bv muziek op festivals). Een andere relatief veel voorkomende oorzaak zijn bepaalde medicijnen of drugs, de ziekte van Lyme, Ménière, Temperomandibulaire dysfunctie (kaakgewrichtsproblematiek), na oorchirurgie of na een ongeval.

Minder voorkomend is een aangeboren vorm van hyperacusis, hyperacusis bij Superior semicircular canal dehiscence (SSCD), door beschadiging van het middenoor of binnenoor na recidiverende oorontstekingen, of na phencyclidine (Angel-dust) intoxicatie.

Ook wordt hyperacusis gezien als symptoom bij Bellse parese, stapediuspees stoornissen, migraine, MS, SLE, spierspanningshoofdpijn en Williams syndroom.

Bij een groot deel van de patiënten met hyperacusis speelt een psychisch probleem, ziekte of stoornis (waaronder stress, depressie, autisme, PTSS en psychose).